Constructivisme

1915 – 1934

Het Constructivisme is een kunststroming uit Rusland die actief was van 1915 tot 1934. De kunstenaars lieten zich inspireren door Kubisme en Futurisme, maar wilden nog eenvoudiger en directer werken.

In plaats van traditionele materialen zoals marmer of brons, gebruikten ze nieuwe materialen zoals karton, triplex, ijzerdraad en staal. Hun kunstwerken stonden vaak in de openbare ruimte, zodat iedereen ermee in contact kon komen.

In de schilderkunst werkten ze met geometrische vormen, felle kleuren en strakke composities. Hun schilderijen deden soms denken aan machines of architectuur.

Tussen 1917 en 1920 werd het Constructivisme zelfs de officiële kunststroming van de Sovjet-Unie.

Constructivisten maakten niet alleen schilderijen en beelden. Ze ontwierpen ook toneeldecor, meubels, affiches en zelfs gebouwen en producten.

Kenmerken
  • Geometrische vormen: veel gebruik van vierkanten, cirkels en lijnen.
  • Geen emoties: kunst zonder persoonlijke gevoelens of verhalen.
  • Machines en techniek: bewondering voor de moderne techniek en architectuur.
  • Kunstenaars als onderzoekers: ze zagen zichzelf als bouwers en ontwerpers van een nieuwe samenleving.
  • Helderheid en precisie: duidelijke vormen en strakke composities.

Woordenlijst

Avant-garde
Letterlijk: "voorhoede". Kunstenaars die vooroplopen met nieuwe en experimentele ideeën.
Conventioneel
Iets dat volgens de gewoonte of traditie gebeurt, dus niet vernieuwend.
Subjectieve expressie
Kunst waarin de persoonlijke gevoelens of emoties van de kunstenaar centraal staan.
Industrieel ontwerp
Het ontwerpen van gebruiksvoorwerpen die in grote aantallen geproduceerd worden, zoals meubels of apparaten.
Theoretische ideeën
Gedachten of plannen over hoe kunst zou moeten zijn, zonder dat dit altijd direct wordt uitgevoerd in kunstwerken.
kunstenaars
Verwante designstijlen
Constructivisme
Typografie – grafisch ontwerp.
Naum Gabo, Head No. 2
Beeldhouwwerk, Naum Gabo, Head No. 2.
Constructivisme
Constructivistische architectuur, club Zouïev te Moscou (Ilya Golossov, 1927).
Constructivisme
Affiche voor de opera "Victory over the sun".
Constructivisme
De futuristische opera "Victory over the sun" (1913) werd bekend omdat Malevitsj hier het Zwarte Vierkant voor het eerst gebruikte op het ontwerp van een theaterdoek.
Constructivisme
Keramische theepot set ontworpen door Kazimir Malevitsj. De vorm van deze theepot vertoont een contrast tussen Suprematistische basisvormen, zoals cirkels (bol), vierkanten (kubus) en rechthoeken. Bij de theekopjes is de helft weggelaten, omdat dit geen toegevoegde waarde heeft en dus overbodig is.

Het Suprematisme

Kazimir Malevitsj

1878 (Kiev) – 1935

Malevitsj was de grondlegger van het Suprematisme in de schilderkunst.

Kenmerken van het Suprematisme
  1. Gebruik van eenvoudige geometrische vormen zoals vierkanten, cirkels, lijnen en rechthoeken.
  2. Beperkt kleurenpalet: enkele pure kleuren, plus wit en zwart.
  3. Geen herkenbare voorwerpen (geen mensen, dieren of dingen), maar alleen abstracte vormen en kleuren. Malevitsj noemde dit “kunst die niet over dingen gaat, maar over puur gevoel”.
  4. De rechte lijn zag Malevitsj als de belangrijkste vorm: een symbool van orde in plaats van chaos.
  5. Het vierkant vond hij speciaal omdat het niet in de natuur voorkomt: het is dus een puur menselijke vorm.
Het zwarte vierkant
  • Voor Malevitsj was schilderen een manier om kunst helemaal terug te brengen tot de basis.
  • Daarom vereenvoudigde hij zijn werk steeds verder, totdat alleen een zwart vlak overbleef.
  • Zijn beroemdste schilderij heet Zwart Vierkant (1915).
  • Vanuit dit idee bouwden de Suprematisten hun kunst opnieuw op met andere eenvoudige vormen zoals cirkels, driehoeken en lijnen.
Constructivisme
Kazimir Malevitsj, Het Zwart Suprematisch Vierkant, ca. 1915, olieverf op doek, Collectie Staats Russisch Museum, St. Petersburg.
Constructivisme
Kazimir Malevitsj, Suprematisch kruis, 1920-21, Stedelijk Museum Amsterdam.
Zelfportret Malevitsj
Zelfportret geschilderd op de traditionele manier, de enige manier die na 1934 werd toegestaan door het stalinistische cultuurbeleid. Hij bleef echter trouw aan zijn opvattingen en ondertekende met een klein zwart-wit vierkantje. Het schilderij is gemaakt met olieverf op doek en wordt tentoongesteld in het Staats Russisch Museum in St. Petersburg.
Malevitsj
Suprematistische Compositie.
Constructivisme
Suprematistische Compositie met acht rode rechthoeken, 1914, Stedelijk museum Amsterdam.
Constructivisme
Kazimir Malevich, Black Circle , motief 1915, geschilderd 1924, olieverf op doek, collectie, Russisch Staatsmuseum, St. Petersburg.
Malevitsj
Kazimir Malevitsj, Suprematisme, 1916-17, Krasnodar Museum of Art.
Constructivisme
Het Zwarte Vierkant hing uitdagend op de plek waar in de Russisch-orthodoxe traditie de iconen worden geplaatst, hoog in een hoek van de ruimte. Het was omgeven door 38 schilderijen van geometrische kleurvlakken op een witte achtergrond, die, net als het Zwarte Vierkant, zonder lijst waren opgehangen.
Malevitsj
Schetsboek Malevitsj.
Constructivisme
Schetsboek Malevitsj.
Constructivisme
Schetsboek Malevitsj.
Moderne bouwwerken, 1923-1924
Moderne bouwwerken, 1923-1924.
Architekton
Architekton in gips, Malevitsj 1926.
Constructivisme
De eerste stof met een Suprematische versiering, Malevitsj, 1919.

Typografie en grafisch ontwerp

Constructivisme
"Versla de Witten met de rode wig" – El Lissitzky, 1919-1920. De rode wig stelt het Rode Leger (de communisten/bolsjewieken) voor, de witte cirkel de Witten (de aanhangers van de tsaar en andere tegenstanders van de revolutie).

In de Russische Burgeroorlog vochten de Roden (de communisten) tegen de Witten (aanhangers van de tsaar en hun bondgenoten). El Lissitzky gebruikte in deze affiche eenvoudige vormen en kleuren om deze strijd duidelijk te maken.

Deze poster van El Lissitzky is een voorbeeld van hoe kunst en grafisch ontwerp werden ingezet voor de politiek. In plaats van een schilderij voor een museum maakte hij een affiche om een boodschap te verspreiden.

De stijl komt duidelijk uit het Suprematisme: geometrische vormen (cirkel, driehoek, lijn) en sterke kleuren (rood tegen wit). Zo werd abstracte kunst gebruikt als propaganda.

Veel kunstenaars in Rusland geloofden dat kunst moest helpen bij het opbouwen van een nieuwe maatschappij na de Revolutie. Daarom pasten ze Suprematistische ideeën toe in affiches, boeken en architectuur.

Versla de witten – El Lissitzky, 1919-1920
Lilya Brik roept het uit in het Russisch: "Boeken over alle takken van de wetenschap in het Russisch (alsjeblieft!)" – Poster door Alexander Rodchenko, 1924.
Dokter Mabuse filmaffiche – Malevitsj, 1922-1927
Dokter Mabuse (filmaffiche, Malevitsj, 1922-1927).

Het verschil tussen Suprematisme en Constructivisme

Suprematisme Constructivisme
Russische kunststroming, ontstaan rond 1915. Russische kunststroming, actief vanaf 1915.
Gebruik van eenvoudige vormen: vierkanten, cirkels, lijnen. Gebruik van materialen zoals hout, metaal en glas.
Doel = gevoelens en ideeën overbrengen via kleur en vorm. Doel = kunst nuttig maken voor het dagelijks leven (meubels, posters, gebouwen).
Geen herkenbare voorwerpen, volledig abstract. Kunst en design verbinden met de maatschappij.

Voorbeelden

  • Suprematisme: Kazimir Malevich – Zwart Vierkant.
  • Constructivisme: El Lissitzky – affiches en typografische ontwerpen.

Opdracht: Suprematistisch Geïnspireerd Grafisch Ontwerp

Doel:

Ontwerp een compositie die geïnspireerd is op het suprematisme, waarbij je gebruikmaakt van geometrische basisvormen en pure kleuren, evenals zwart en wit. Begin met voorontwerpen en schetsen op papier met potlood. Kleur je schetsen in met kleurpotlood voordat je het ontwerp digitaal uitvoert in Adobe Illustrator. Het uiteindelijke ontwerp wordt afgedrukt met snijtekens op SRA3 formaat.

Stappen:

Inspiratie Opdoen

Verdiep je in het suprematisme en bekijk werken van kunstenaars zoals Kazimir Malevitsj en El Lissitzky. Begrijp hoe ze basisvormen en kleuren hebben gebruikt om abstracte composities te creëren.

Bekijk de webpagina over compositie

Voorontwerpen schetsen:

Maak meerdere schetsen op papier waarin je verschillende composities verkent met behulp van geometrische vormen zoals vierkanten, rechthoeken, cirkels en lijnen. Experimenteer met de rangschikking van de vormen en de verdeling van de kleuren.

Digitale uitvoering in Adobe Illustrator:

Kies een schets die je wilt uitwerken en reproduceer deze digitaal in Adobe Illustrator. Gebruik de basisvormen-tools om de compositie te creëren. Speel met kleuren en pas pure zuivere kleuren toe om de kenmerkende suprematistische esthetiek vast te leggen. Kies pure kleuren + zwart en wit voor je ontwerp en maak kleurstalen aan met de CMYK kleurenkiezer van Adobe Illustrator om de gewenste zuivere kleuren te bereiken.

Stap 4: Afdrukken op SRA3 Formaat

Zorg dat je ontwerp gereed is voor afdrukken. Zorg ervoor dat het ontwerp goed past binnen het SRA3 formaat.

Beoordeling:

Je werk wordt beoordeeld op basis van de volgende criteria:

  1. Creativiteit en originaliteit van het ontwerp.
  2. Gebruik van basisvormen en hoe goed ze samenwerken om een visueel interessante compositie te creëren.
  3. Effectief gebruik van pure kleuren en de mogelijkheid om kleurtonen te mengen met de CMYK kleurenkiezer.
  4. Nauwkeurigheid van het digitaal repliceren van je schets in Adobe Illustrator.
Deadline:

De deadline voor deze opdracht is [datum]. Zorg ervoor dat je je schetsen en het digitale ontwerp op tijd indient.

Opmerking:

Wees gedurfd en experimenteer met vormen en kleuren om een krachtig suprematistisch geïnspireerd ontwerp te creëren.

Zorg ervoor dat je je schetsen en digitaal ontwerp bewaart, zodat je ze kunt presenteren en bespreken tijdens de evaluatie van de opdracht. Veel succes en geniet van het proces van het creëren van je eigen suprematistisch geïnspireerde ontwerp!